rescEU – Η δύναμη άμεσης επέμβασης της Ευρώπης

Επιμέλεια άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Β. Κοτρώνη, Κ. Λαγουβάρδος

« Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ανθρωπότητας και είμαστε πλέον όλοι μάρτυρες των καταστροφικών επιπτώσεών της. Πυρκαγιές κατακαίουν δάση και σπίτια, καταστροφικές καταιγίδες και έντονες πλημμύρες κάνουν κατοικημένες περιοχές να ερημώνουν, κοστίζοντας χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο.»

Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Διαχείριση Κρίσεων Janez Lenarčič

Το 2017 ήταν μία από τις χειρότερες χρονιές στην ιστορία των δασικών πυρκαγιών στην Ευρώπη. Οι φλόγες σκότωσαν 127 ανθρώπους και έκαψαν περισσότερα από 12 εκατομμύρια στρέμματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με το ύψος των ζημιών να εκτιμάται περίπου στα 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Το 2018, περισσότεροι από 100 άνθρωποι σε όλη την Ευρώπη έχασαν τη ζωή τους σε φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές. Δασικές πυρκαγιές έπληξαν 22 κράτη μέλη της ΕΕ.

Ο κίνδυνος φυσικών καταστροφών αναμένεται να ενισχυθεί στο μέλλον λόγω της κλιματικής αλλαγής, η οποία προκαλεί ακραίες καιρικές συνθήκες και παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας.

Απαντώντας σε αυτές τις προκλήσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την ενίσχυση και αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας. Το 2019, μετά από έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η δύναμη άμεσης επέμβασης rescEU έγινε πραγματικότητα.  Ο πρώτος στόλος πυροσβεστικών αεροπλάνων και ελικοπτέρων δημιουργήθηκε τον Μάιο του 2019, πριν από την περίοδο δασικών πυρκαγιών.

H εφεδρική αυτή δύναμη δημιουργήθηκε για να βοηθάει την ΕΕ να διασφαλίζει μια πιο γρήγορη και πιο ολοκληρωμένη αντίδραση σε κρίσεις. Λειτουργεί ως δίχτυ ασφαλείας όταν η ικανότητα ανταπόκρισης της εκάστοτε χώρας εξαντλείται και δεν υπάρχουν διαθέσιμα μέσα στην Ευρωπαϊκή Δεξαμενή Πολιτικής Προστασίας. Το rescEU συμπληρώνει τις προσπάθειες των εθνικών μηχανισμών πολιτικής προστασίας. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όταν πολλές χώρες αντιμετωπίζουν την ίδια καταστροφή ταυτόχρονα και αδυνατούν να βοηθήσουν η μία την άλλη.

Μέχρι σήμερα, έξι χώρες (Κροατία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Σουηδία) έχουν θέσει εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων πυροσβεστικών αεροπλάνων και ελικοπτέρων, στη διάθεση του στόλου του rescEU. Η Ελλάδα συμμετέχει με 2 πυροσβεστικά αεροπλάνα στον αρχικό στόλο της rescEU.

Η πρώτη ενεργοποίηση του rescEU έγινε στην Ελλάδα

Στις 13 Αυγούστου 2019, η Ελλάδα αντιμετώπισε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης: συνολικά 56 δασικές πυρκαγιές ξέσπασαν σε ολόκληρη τη χώρα, μέσα σε 24 ώρες. Η χώρα μας ζήτησε βοήθεια από την ΕΕ προκειμένου να ανακόψει τις δασικές πυρκαγιές που έπλητταν ειδικά την περιοχή της Εύβοιας. Ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανταποκρίθηκε αμέσως με την ενεργοποίηση για πρώτη φορά του rescEU. Τρία αεροπλάνα του αποθεματικού στόλου του rescEU, δύο ιταλικά και ένα ισπανικό, στάλθηκαν γρήγορα στο νησί της Εύβοιας και είχαν σημαντικότατη συμβολή στις προσπάθειες κατάσβεσης.

Ευχή όλων είναι να μην χρειαστεί ποτέ ξανά η ενεργοποίηση του rescEU. Είναι όμως υποχρέωση μας να είμαστε έτοιμοι, αν και όποτε προκύψει ανάγκη.

Διαβάστε περισσότερα για τον rescEU στη σελίδα: rescEU – Η δύναμη άμεσης επέμβασης της Ευρώπης στην οποία μπορείτε να βασίζεστε