Ορατή από το Διάστημα η πυρκαγιά στην Κορινθία

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη, 23 Ιουλίου 2020, 21:00

Η μεγάλη δασική πυρκαγιά που μαίνεται από την Τετάρτη 22 Ιουλίου 2020 στην Κορινθία συνεχίζει το καταστροφικό της έργο και τις βραδινές ώρες της Πέμπτης 23/07, ενώ η καμμένη έκταση είναι πλέον ορατή από το Διάστημα. Οι παρακάτω εικόνες 2 ευρωπαϊκών δορυφόρων που επεξεργαστήκαμε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr δείχνουν τις φλόγες και την έκταση που κάλυπτε ο καπνός λίγες ώρες μετά την έναρξη της πυρκαγιάς στις 12:30 την Τετάρτη 22/07, καθώς και το πυρο-νέφος (pyro-cumulus) για το οποίο υπάρχει αναλυτική περιγραφή στο αμέσως ακόλουθο άρθρο. Τέλος, η δεύτερη δορυφορική εικόνα που λάβαμε στις 11:45 το πρωί της Πέμπτης 23/07, δείχνει την καμμένη έκταση κάτω από το πυκνό νέφος καπνού καθώς η πυρκαγιά είναι ακόμη ενεργή. 

Πώς μια πυρκαγιά δημιουργεί το δικό της καιρό;

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Σε κάθε μεγάλη πυρκαγιά, είναι σύνηθες να αναφέρεται πως "η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό". Αυτό συνέβη και στη χθεσινή (Τετάρτη 22 Ιουλίου 2020) μεγάλη πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στις Κεχριές Κορινθίας και η οποία συνοδεύτηκε από τη δημιουργία ενός νέφους pyrocumulus¹ (πυρό-σωρείτης). Τα συγκεκριμένα νέφη δημιουργούνται από τις ισχυρές ανοδικές κινήσεις του αέρα που τροφοδοτούνται από τη θερμότητα που εκλύει μία πυρκαγιά (ή αντίστοιχα, μία ηφαιστειακή έκρηξη). Στο επόμενο βίντεο παρουσιάζεται με απλό τρόπο ο μηχανισμός δημιουργίας του pyrocumulus στην περίπτωση της πυρκαγιάς στις Κεχριές. Λεπτομέρεις δίνονται στη συνέχεια του άρθρου.  

Πώς δημιουργείται ένα pyrocumulus;

Η έντονη θέρμανση που προκαλεί μία πυρκαγιά εξαναγκάζει τον αέρα να κινηθεί βίαια προς τα πάνω, εκκινώντας μία κυκλοφορία κατά την οποία ο αέρας ρέει προς την πυρκαγιά, θερμαίνεται και κινείται ανοδικά. Ο ανερχόμενος θερμός αέρας είναι εξαιρετικά τυρβώδης, ώστε κατά την ανοδική του κίνηση αναμιγνύεται με ψυχρότερο αέρα και αρχίζει να ψύχεται. Καθώς το πλούμιο του κανπνού συνεχίζει να ανέρχεται σε μεγαλύτερα ύψη στην ατμόσφαιρα, η ελάττωση της ατμοσφαιρικής πίεσης οδηγεί στην οριζόντια διασπορά του καπνού και την περαιτέρω ψύξη του. Εάν ο καπνός φτάσει σε αρκετά μεγάλο ύψος, η συνεχιζόμενη ψύξη του οδηγεί τελικά σε συμπύκνωση των υδρατμών επάνω στα σωματίδια της στάχτης, οπότε και δημιουργείται το νέφος pyrocumulus. Κατά τη διεργασία της συμπύκνωσης απελευθερώνεται λανθάνουσα θερμότητα, η οποία θερμαίνει τον αέρα μέσα στο pyrocumulus, συντηρώντας έτσι την ανοδική κίνηση και μεγέθυνση του νέφους. 

Τι σημασία έχει ένα pyrocumulus για μία πυρκαγιά;

Η δημιουργία νεφών pyrocumulus είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα πυρκαγιών οι οποίες εύκολα μπορούν να καταστούν ανεξέλεγκτες. Ειδικότερα, η δημιουργία αυτών των νεφών υποδεικνύει την ανάπτυξη τοπικής κυκλοφορίας αέρα, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τον άνεμο στην ευρύτερη περιοχή της πυρκαγιάς, οδηγώντας έτσι στην ταχύτερη εξάπλωση μιας πυρκαγιάς. Σε ακραίες περιπτώσεις, νέφη pyrocumulus μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε δημιουργία κεραυνών και, συνεπακόλουθα, στη δημιουργία νέων εστιών, ακόμα και σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τα κύρια μέτωπα της πυρκαγιάς.   

¹Η επίσημη ονομάσια, με βάση τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, των νεφών αυτών είναι flammagenitus. 
Ευχαριστούμε θερμά τον Γιάννη Καλαντζή για την παραχώρηση φωτογραφιών του pyrocumulus από τη φωτιά στις Κεχριές Κορινθίας.