Πρώτη επιχειρησιακή εφαρμογή μεθόδου τεχνητής νοημοσύνης/μηχανικής μάθησης στην εκτίμηση της θερμοκρασίας με χρήση δορυφορικών δεδομένων

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 4 Ιουνίου 2025, 08:00

Η  επιστημονική ομάδα του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ολοκλήρωσε πρόσφατα επιστημονική έρευνα με άμεση εφαρμογή στην καθημερινή παρακολούθηση του καιρού.

Εφαρμόζοντας μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης / μηχανικής μάθησης (Artificial Intelligence/Machine Learning) και χρησιμοποιώντας δορυφορικά δεδομένα αναπτύχτηκε μια καινοτόμος μεθοδολογία εκτίμησης της θερμοκρασίας του αέρα κοντά στο έδαφος. Η μεθοδολογία εφαρμόζεται επιχειρησιακά, παράγοντας εκτιμήσεις της θερμοκρασίας, ακόμη και σε περιοχές της χώρας μας που δεν καλύπτονται από μετεωρολογικούς σταθμούς.

Πρόκειται για την πρώτη επιχειρησιακή εφαρμογή μεθόδων τεχνητής νοημοσύνης / μηχανικής μάθησης στην Ελλάδα στον τομέα της μετεωρολογίας.

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της μεθοδολογίας συνοψίζονται στα εξής:

• Κάλυψη όλου του Ελλαδικού χώρου με χωρική ανάλυση ~5x5 χλμ.
• Ρυθμός ανανέωσης: 30 λεπτά.
• Δυνατότητα εφαρμογής σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.
• Δυνατότητα εφαρμογής σε νεφελώδεις και ανέφελες περιοχές.
• Μέσο απόλυτο σφάλμα, σύμφωνα με την πρώτη μελέτη του βαθμού επιτυχίας: ~1 °C.
• Αμελητέα εξάρτηση του σφάλματος από τοπογραφικά χαρακτηριστικά (πχ υψόμετρο, απόσταση από τη θάλασσα, προσανατολισμός κλπ).
• Μικρή εξάρτηση σφάλματος από την ώρα της ημέρας και την εποχή του έτους.

Στον χάρτη της σχετικής εικόνας παρουσιάζεται ενδεικτικά η εκτίμηση της θερμοκρασίας για τις 15:10 της Τρίτης 03/06/2025. Οι λίγες περιοχές για τις οποίες δεν ήταν δυνατή η εκτίμηση της θερμοκρασίας σημειώνονται με λευκό χρώμα. Μπορείτε να παρακολουθείτε τις εκτιμήσεις της θερμοκρασίας σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, με ρυθμό ανανέωσης 30 λεπτών, εδώ.

Η σταδιακή ανάπτυξη των μετεωρολογικών γεωστατικών δορυφόρων τρίτης γενιάς της Ευρώπης (Meteosat Third Generation - MTG) και τα καινοτόμα όργανα που αυτοί φέρουν, παρέχει νέα δεδομένα, υψηλότερης χωρικής ανάλυσης, ταχύτερου ρυθμού ανανέωσης και υψηλότερης ποιότητας. Χρησιμοποιώντας τα υψηλότερης χωροχρονικής ανάλυσης και ακρίβειας δορυφορικά προϊόντα, είμαστε αισιόδοξοι ότι μέσα στην επόμενη διετία θα είμαστε σε θέση να βελτιώσουμε περαιτέρω την μεθοδολογία μας, τόσο ελαττώνοντας ακόμη περισσότερο τα σφάλματα όσο και αυξάνοντας την χωροχρονική ανάλυση και τον ρυθμό ανανέωσης των εκτιμήσεων μας.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό “Remote Sensing” και μπορείτε να την βρείτε εδώ.

H παραπάνω υπηρεσία αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου CLIMPACT.