Δελτίο καιρού για Τετάρτη 11/12

«Πρέπει επειγόντως να αναληφθεί δράση για την προστασία του πλανήτη μας», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο συμπέρασμα της έκθεσης, την οποία παρουσίασαν ο Φρανς Τίμερμανς, εκτελεστικός αντιπρόεδρος, αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και ο Βιργίνιους Σινκιάβιτσους, επίτροπος αρμόδιος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία, μαζί με τον εκτελεστικό διευθυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, Χανς Μπρούινικς.

«Στόχος μας είναι να καταστούμε η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος με μια πλήρως κυκλική οικονομία, αναπτύσσοντας νέες καθαρές τεχνολογίες και βοηθώντας τους πολίτες να προσαρμόζονται σε νέες ευκαιρίες απασχόλησης και σε μετασχηματιζόμενες βιομηχανίες. Θα κινηθούμε προς καθαρότερα και αποδοτικότερα συστήματα κινητικότητας και προς βιωσιμότερη γεωργία», δήλωσε ο Φρανς Τίμερμανς και ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Η παρούσα έκθεση μας δείχνει τον κίνδυνο για το φυσικό μας κεφάλαιο, για τα ύδατα και τις θάλασσές μας, για τα εδάφη μας, για το κλίμα και τον αέρα μας. Την επόμενη εβδομάδα, η Επιτροπή θα παρουσιάσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Σαφής στόχος μας είναι να ενισχύσουμε την προστασία του περιβάλλοντος και της κυκλικής οικονομίας και να επιδιώξουμε μηδενική ρύπανση. Μπορούμε να χαμηλώσουμε την καμπύλη, να αναστρέψουμε τις τάσεις που παρουσιάζονται σε τούτη την έκθεση και μαζί να κάνουμε το μέλλον μας πράσινο», δήλωσε, από την πλευρά του, ο επίτροπος Βιργίνιους Σινκιάβιτσους.

Εάν η ζοφερή εκτίμηση επιβεβαιωθεί, ο αριθμός θα είναι πενταπλάσιος σε σχέση με το μέσο όρο των 10 εκατομμυρίων που εκτοπίζονταν ετησίως από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 ως το 2005. Αυτό αναμένεται να συμβεί καθώς αυξάνεται ο πληθυσμός και λιώνουν οι πάγοι, προκαλώντας πιο συχνές και σοβαρές πλημμύρες, επεσήμανε ο συντάκτης της έκθεσης Τζάστον Τζινέτι, επικεφαλής αναλύσεων του International Displacement Monitoring Centre (IDMC).

Ο αριθμός των ανθρώπων που θα εκτοπιστεί εξαιτίας των πλημμύρων ποταμών ενδέχεται να παραμείνει στα 20 εκατομμύρια τον χρόνο, αν οι κυβερνήσεις εντείνουν τις προσπάθειές τους να διατηρήσουν την άνοδο της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, πρόσθεσε.

Όμως βάσει των υπαρχόντων σχεδίων η άνοδος της θερμοκρασίας αναμένεται να είναι τουλάχιστον 3 βαθμοί Κελσίου, εκτιμούν οι επιστήμονες. «Ο εκτοπισμός εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών αποτελεί τεράστια πρόκληση παγκοσμίως», κατήγγειλε ο Τζινέτι.

«Αναμένουμε ακόμη πιο ακραία καιρικά φαινόμενα στο μέλλον, οπότε είναι υψίστης σημασίας να κατανοήσουμε το μέγεθος του μελλοντικού κινδύνου, τι τον προκαλεί και τι μπορούμε να κάνουμε για να τον αντιμετωπίσουμε», σημείωσε.

Το IDMC πρόκειται να επεκτείνει σύντομα τις αναλύσεις του για να προβλέψει τον μελλοντικό εκτοπισμό ανθρώπων εξαιτίας των καταιγίδων.

Τη Δευτέρα η μη κυβερνητική οργάνωση Oxfam προειδοποίησε ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι πιο ισχυρές πυρκαγιές ανάγκαζαν κάθε χρόνο περισσότερα από 20 εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις εστίες τους την τελευταία δεκαετία, ενώ το πρόβλημα θα χειροτερέψει αν οι ηγέτες των κρατών δεν προχωρήσουν άμεσα σε σχέδια για την αντιμετώπιση των κλιματικών απειλών.

Ο Τζινέτι εξήγησε ότι ο καλύτερος αστικός σχεδιασμός θα βοηθήσει στην πρόληψη του προβλήματος, όπως και οι επενδύσεις σε συστήματα απομάκρυνσης των ανθρώπων που κινδυνεύουν από τις πλημμύρες.

Κάποιες χώρες στην Ασία, κυρίως η Ινδία, το Μπανγκλαντές και η Κίνα, έχουν αναπτύξει τρόπους για τη μετακίνηση εκατομμυρίων ανθρώπων ενόψει ακραίων καιρικών φαινομένων, κάτι που θα πρέπει να μιμηθούν οι χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, σύμφωνα με τον ίδιο.

Ωστόσο από την υπερχείλιση ποταμών δεν κινδυνεύουν μόνο οι φτωχές χώρες. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ εξακολουθούν να ανεγείρονται σπίτια και κτίρια σε περιοχές γύρω από ποτάμια που υπερχειλίζουν συχνά.

Σύμφνωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας το τελευταίο έτος έχουμε υποχώρηση των πάγων και άνοδο- ρεκόρ της στάθμης των θαλασσών σε παγκόσμια κλίμακα, εξαιτίας των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και παράγονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.

«Το 2019 θα πρέπει να τοποθετηθεί στην δεύτερη ή την τρίτη θέση των θερμότερων ετών που έχουν καταγραφεί ποτέ» από το 1850, χρονολογία κατά την οποία άρχισαν οι συστηματικές καταγραφές θερμοκρασιών. «Το 2016, που ξεκίνησε με ένα επεισόδιο El Nino εξαιρετικά ισχυρής έντασης, παραμένει η πιο θερμή χρονιά», διευκρινίζει ο ΠΟΜ.

Η άνοδος της μέσης στάθμης της θάλασσας επιταχύνεται, οι ωκεανοί γίνονται περισσότερο όξινοι, ο όγκος των πάγων της Αρκτικής υποχωρεί, οι παγετώνες της Γροιλανδίας λιώνουν.

Η άνοδος της θερμοκρασίας συνοδεύεται επίσης από ακραία κλιματικά φαινόμενα, όπως οι πλημμύρες στο Ιράν, οι ξηρασίες στην Αυστραλία και την Κεντρική Αμερική, οι καύσωνες στην Ευρώπη και την Αυστραλία ή οι δασικές πυρκαγιές που έπληξαν την Σιβηρία, την Ινδονησία, την Νότια Αμερική.

«Σύμφωνα με το Κέντρο Παρακολούθησης Εσωτερικής Μετακίνησης (IDMC), περισσότερα από 10 εκατομμύρια άνθρωποι μετακινήθηκαν εντός των ορίων των χωρών τους κατά το πρώτο τρίμηνο, εκ των οποίων 7 εκατομμύρια λόγω των κλιματικών καταστροφών. Οι πλημμύρες είναι η πρώτη αιτία των μετακινήσεων, πριν από τις καταιγίδες και τις ξηρασίες. Οι πλέον πληττόμενες περιοχές είναι η Ασία και η ζώνη του Ειρηνικού.

«Ο αριθμός των νέων μετακινήσεων που συνδέονται με ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα μπορεί μέχρι και να τετραπλασιασθεί για να φθάσει περίπου τα 22 εκατομμύρια άτομα στο τέλος του 2019», εκτιμά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας.

«Τα κύματα καύσωνα και οι πλημμύρες, που κάποτε εμφανίζονταν "μία φορά τον αιώνα" συμβαίνουν όλο και συχνότερα. Από τις Μπαχάμες μέχρι την Μοζαμβίκη και την Ιαπωνία, οι χώρες υφίστανται τα καταστροφικά αποτελέσματα των τροπικών κυκλώνων. Οι δασικές πυρκαγιές σάρωσαν την Αρκτική και την Αυστραλία», υπενθυμίζει σε ανακοίνωσή του ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας Πέτερι Τάαλας επιμένοντας ότι οι περισσότερο άτακτες βροχοπτώσεις, σε συνδυασμό με την δημογραφική αύξηση, «θα προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα στον τομέα της διατροφικής ασφάλειας για τις πλέον ευάλωτες χώρες».

Από το 2018, η πείνα στον κόσμο αυξάνεται και πάλι, με περισσότερα από 820 εκατομμύρια ανθρώπους να πλήττονται από αυτήν.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας βασίζεται στις θερμοκρασίες που καταγράφηκαν ανάμεσα στον Ιανουάριο και τον Οκτώβριο για τον προσωρινό του απολογισμό για το 2019, ο οποίος θα συγκεκριμενοποιηθεί τον Μάρτιο του 2020. Επί διαστήματος δέκα μηνών, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ήταν υψηλότερη κατά 1,1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική περίοδο. Η αύξηση αυτή συνδέεται με «επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που συνέχισαν να αυξάνονται το 2019», σύμφωνα με στοιχεία σε πραγματικό χρόνο που συλλέγονται σε σειρά σημείων μέτρησης.

Το 2019 εντάσσεται στην δεκαετία 2010-2019 που είναι «σχεδόν βέβαια» η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ. «Από την δεκαετία 1980-1990, κάθε δεκαετία ήταν θερμότερη από την προηγούμενη», σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας.

Με τον σημερινό ρυθμό, η θερμοκρασία θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 4 ή 5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα. Και ακόμη και αν τα κράτη σεβασθούν τις σημερινές τους δεσμεύσεις, η άνοδος του υδραργύρου μπορεί να ξεπεράσει τους 3 βαθμούς Κελσίου, όταν η συμφωνία του Παρισιού του 2015 προβλέπει τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από το επίπεδο των +2 βαθμών Κελσίου, στον +1,5 βαθμό.

Στον COP25 στην Μαδρίτη, τα κράτη «δεν έχουν δικαιολογία για να μπλοκάρουν την πρόοδο και να καθυστερούν, όταν η επιστήμη αποδεικνύει ότι είναι επείγον να δράσουν», δήλωσε ο Κατ Κράμερ της μη κυβερνητικής οργάνωσης Christian Aid.