Καταστροφικό το πέρασμα του τυφώνα "Λάουρα"

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 27 Αυγούστου 2020, 12:15

Λίγο πριν το κέντρο του τυφώνα Κατηγορίας 4 "Λάουρα" περάσει πάνω από τις ακτές της πολιτείας Λουϊζιάνα των ΗΠΑ το πρωί της Πέμπτης 27/08 (ώρα Ελλάδας), ενισχύθηκε περαιτέρω και καταγράφηκαν άνεμοι έντασης 225 km/h ενώ το ύψος της μέσης στάθμης της θάλασσας ανέβηκε κατά 4 μέτρα. Η παρακάτω δορυφορική εικόνα δείχνει τη στιγμή που η "Λάουρα" περνάει πάνω από τη ξηρά με κατεύθυνση βόρεια, παράγοντας ριπές ανέμου άνω των 175 km/h εξασθενούμενη γρήγορα σε τυφώνα Κατηγορίας 3. Ένα μεγάλο μέρος της Λουϊζιάνα θα παραμείνει πλημμυρισμένο μέχρι την πρώτη εβδομάδα Σεπτεμβρίου σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ και ο εκτοπισμένος πληθυσμός (περίπου μισό εκατομμύριο κάτοικοι) θα επιστρέψει στις εστίες του τουλάχιστον μετά από 1 μήνα. 

Ο τυφώνας "Λάουρα" ενισχύθηκε και πλησιάζει τις ακτές των ΗΠΑ

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 26 Αυγούστου 2020, 23:30

Ο τροπικός κυκλώνας του Ατλαντικού "Λάουρα" αφότου έπληξε την Καραϊβική με καταρρακτώδεις βροχές και θυελλώδεις ανέμους αφήνοντας πίσω του 24 νεκρούς και μεγάλες καταστροφές, μόλις εισήλθε στον Κόλπο του Μεξικού ενισχύθηκε γρήγορα σε τυφώνα Κατηγορίας 4 της κλίμακας Saffir-Simpson και την Τετάρτη 26/08 κινήθηκε γρήγορα προς της ακτές των πολιτειών Τέξας και Λουϊζιάνα των ΗΠΑ. Στην παρακάτω δορυφορική εικόνα παρουσιάζεται η προβλεπόμενη πορεία της "Λάουρα" τα επόμενα 24ωρα (μαύρη καμπύλη), με το λευκό πλαίσιο να περικλείει τις περιοχές όπου αναμένονται τα πιο ισχυρά φαινόμενα καθώς ο τυφώνας θα φτάσει στις ακτές των ΗΠΑ περίπου στις 11:00 ώρα Ελλάδας την Πέμπτη 27/08. Οι άνεμοι στην περιφέρεια της "Λάουρα" ήδη πνέουν με εντάσεις άνω των 200 km/h (ριπές ακόμη πιο ισχυρές), εκδηλώνονται καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις και στις ακτές αναμένεται μεγάλη άνοδος της στάθμης της θάλασσας έως και 6 μέτρα πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα. Οι αρμόδιες Αρχές έχουν απομακρύνει πάνω από μισό εκατομμύριο κατοίκους από τις οικίες τους κοντά στις ακτές του Κόλπου του Μεξικού, ενώ υπολογίζεται ότι περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι θα επηρεαστούν άμεσα από την κακοκαιρία μέχρι την Κυριακή 30/08. 

3000 κεραυνοί πάνω από τα ηπειρωτικά – Πάνω από τα 12 χιλιόμετρα οι κορυφές των καταιγιδοφόρων νεφών

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 25 Αυγούστου 2020, 20:00

Βροχές και καταιγίδες σημειώθηκαν στα ηπειρωτικά της χώρας την Τρίτη 25/08. Το σύστημα «ΖΕΥΣ» του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατέγραψε περίπου 3000 κεραυνούς, την γεωγραφική κατανομή των οποίων μπορείτε να δείτε στο σχετικό χάρτη.

Οι μετεωρολογικοί δορυφόροι παρέχουν πολύ σημαντικές πληροφορίες και βοηθούν στην παρακολούθηση των μετεωρολογικών φαινομένων. Στην εικόνα που ακολουθεί φαίνονται οι νεφικοί σχηματισμοί πάνω από τη χώρα μας στις 19:10 το απόγευμα, όπως καταγράφηκαν από τον Ευρωπαϊκό Μετεωρολογικό Δορυφόρο Meteosat-10. Με κόκκινες αποχρώσεις παρουσιάζονται οι κορυφές των υψηλότερων νεφών. Χρησιμοποιώντας ειδικευμένους αλγόριθμούς υπολογίστηκε ότι αυτές οι κορυφές ξεπέρασαν σε ύψος τα 12 χιλιόμετρα.

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr παρακολουθεί αδιάλειπτα την εξέλιξη των μετεωρολογικών φαινόμενων μέσα από μια σειρά σύγχρονων εργαλείων όπως το σύστημα «ΖΕΥΣ» και οι μετεωρολογικοί δορυφόροι. Τα εργαλεία αυτά συμπληρώνουν τις πληροφορίες σχετικά με τις βασικές μετεωρολογικές παραμέτρους που συλλέγονται από τους περίπου 400 αυτόματους μετεωρολογικούς σταθμούς του δικτύου μας, δίνοντας μας τη δυνατότητα να παρέχουμε άμεσα ουσιαστική και ακριβή ενημέρωση, που αν χρησιμοποιηθεί σωστά και έγκαιρα μπορεί να συμβάλει την καλύτερη αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.

Βροχές και καταιγίδες την Τρίτη 25 Αυγούστου 2020

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 25 Αυγούστου 2020, 09:30

Φαινόμενα που σε κάποιες περιπτώσεις θα είναι ισχυρά, αναμένονται την Τρίτη 25/08, σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr. Αναλυτικότερα, βροχές και καταιγίδες θα σημειωθούν από το μεσημέρι στη Δυτική Θράκη, στη Μακεδονία, στη Θεσσαλία, σε περιοχές της Κεντρικής και Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και στην Πελοπόννησο, οι οποίες κατά τόπους θα είναι ισχυρές. Χαλαζοπτώσεις αναμένονται κυρίως στη Μακεδονία και στη Θεσσαλία. Τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν σημαντικά προς το τέλος του εικοσιτετραώρου. Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται η ολική βροχόπτωση που αναμένεται έως το βράδυ της Τρίτης 25/08, ενώ σημειώνονται και οι περιοχές όπου υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα χαλαζόπτωσης.

Νεότερη εκτίμηση της καμένης έκτασης στη Μάνη - 24 Αυγούστου 2020

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη, 24 Αυγούστου 2020 23:30

Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία της Υπηρεσίας Εκτάκτων Αναγκών και Χαρτογράφησης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Copernicus τη Δευτέρα 24 Αυγούστου 2020, μετά την κατάσβεση όλων των εστιών της πυρκαγιάς στην Ανατολική Μάνη, η συνολική καμένη έκταση είναι 18.790 στρέμματα. Στο παρακάτω γράφημα παρουσιάζονται μερικές ακόμη πληροφορίες. 

Πρώτη δορυφορική εκτίμηση της καμένης έκτασης στη Μάνη

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη, 24 Αυγούστου 2020 10:45

Δορυφορικές εκτιμήσεις των καμένων εκτάσεων στην περιοχή Λαγκαδά Μάνης στη Λακωνία, μετά τη μεγάλη δασική πυρκαγιά που ξέσπασε το Σάββατο 22 Αυγούστου 2020, έδειξαν ότι η συνολική καμένη έκταση μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής 24/08 ήταν περίπου 14.000 στρέμματα.  Στο παρακάτω γράφημα παρέχουμε ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες από τα δεδομένα που παρέχει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Copernicus, η οποία ενεργοποίησε την Υπηρεσία Εκτάκτων Αναγκών και Χαρτογράφησης μετά από αίτημα της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και παρέχει δωρεάν δεδομένα στις αρμόδιες υπηρεσίες της χώρας μας. Σύντομα και με νεότερα δεδομένα θα γίνει νέος υπολογισμός, καθώς το απόγευμα του Σαββάτου υπήρχαν ακόμη ενεργές εστίες φωτιάς.

Πυρκαγιά στη Μάνη: Ανάλυση πυρό-μετεωρολογικών συνθηκών

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Β. Κοτρώνη, Κ. Λαγουβάρδος, Στ. Ντάφης

Δασική πυρκαγιά εκδηλώθηκε στην περιοχή Λαγκαδά του Δήμου Ανατολικής Μάνης, στη Λακωνία, νωρίς το μεσημέρι της 22 Αυγούστου 2020. Η πυρκαγιά έλαβε σχετικά γρήγορα σημαντικές διαστάσεις, εξαιτίας των δυσμενών πυρό-μετεωρολογικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή. Ειδικότερα, και όπως προκύπτει από τις μετρήσεις των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του δικτύου που λειτουργεί το ΕΑΑ/ΜΕΤΕΟ, στην ευρύτερη περιοχή εκδήλωσης της πυρκαγιάς, επικρατούσαν υψηλές θερμοκρασίες (Εικόνες 1 & 2) και χαμηλές τιμές σχετικής υγρασίας. Σε συνδυασμό με την επικράτηση ανέμων των οποίων οι ριπές προσέγγισαν τα 40 – 50 km/h, οι συνθήκες αυτές συνεισέφεραν στην σημαντική αύξηση της αναφλεξιμότητας της καύσιμης ύλης στην περιοχή εκδήλωσης της πυρκαγιάς.

Εικόνα 1. Μέγιστες καταγεγραμμένες θερμοκρασίες στη Λακωνία από το δίκτυο ΑΜΣ του ΕΑΑ/ΜΕΤΕΟ.

Εικόνα 2. Μέγιστες ημερήσιες θερμοκρασίας στην Ελλάδα. Στην ευρύτερη περιοχή εκδήλωσης της πυρκαγιάς (Αστέρι Λακωνίας) καταγράφηκε η δεύτερη υψηλότερη μέγιστη θερμοκρασία στη χώρα μας σήμερα.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι με βάση τον Καναδικό πυρό-μετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το ΕΑΑ/ΜΕΤΕΟ, η επικινδυνότητα εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιάς στην περιοχή της Αν. Μάνης ήταν υψηλή έως πάρα πολύ υψηλή (Εικόνα 3).

Εικόνα 3. Εκτίμηση επικινδυνότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιάς με βάση τον Καναδικό πυρό-μετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το ΕΑΑ/ΜΕΤΕΟ.

Ενεργοποίηση του προγνωστικού συστήματος IRIS για τη δασική πυρκαγιά στη Μάνη

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 22/08/2020, 16:00 (ανανέωση 18:30)

Στις 22 Αυγούστου 2020 και ώρα 12:00 ανιχνεύθηκε πυρκαγιά στην περιοχή της Μαραθέας στην Ανατολική Μάνη με χρήση δορυφορικών δεδομένων από εργαλεία που έχει αναπτύξει η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Στις 12:40 ενεργοποιήθηκε το προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης IRIS για την παροχή πρόγνωσης εξάπλωσης. Η ενεργοποίηση έγινε από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) του Πυροσβεστικού Σώματος.
Στην Εικόνα 1 παρουσιάζεται η πρόγνωση εξάπλωσης του IRIS κάποιες ώρες μετά την έναρξή της. Τα ακριβή στοιχεία είναι στη διάθεση του ΕΣΚΕ και θα δοθούν στη δημοσιότητα αργότερα. Αυτή ήταν η 28η ενεργοποίηση του προγνωστικού συστήματος IRIS για την φετινή (2020) αντιπυρική περίοδο.

Εικόνα 1.  Πρόγνωση εξάπλωσης πυρκαγιάς από το προγνωστικό σύστημα IRIS. 

Ο πυκνός καπνός από την πυρκαγιά στην Ανατολική Μάνη περίπου 1 ώρα μετά την έναρξή της ήταν ορατός από το διάστημα και καταγράφηκε από τον δορυφόρο της NASA Suomi NPP (Εικόνα 2).

Εικόνα 2. Δορυφορική εικόνα από τον δορυφόρο Suomi NPP της NASA το Σάββατο 22 Αυγούστου 2020 και ώρα Ελλάδας 13:35. Διακρίνεται ο πυκνός καπνός στη Νότια Πελοπόννησο από τη μεγάλη δασική πυρκαγιά στη Μάνη. 

Καταρρίπτονται ρεκόρ για τους τροπικούς κυκλώνες στον Ατλαντικό το 2020

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ-Πεντέλη, 22/08/2020 12:00

Η δραστηριότητα των τροπικών κυκλώνων στον Ατλαντικό Ωκεανό χαρακτηρίζεται μέχρι στιγμής ως ακραία υψηλή με 14 βαρομετρικά συστήματα να έχουν ονοματιστεί από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (ΝΟΑΑ) (Εικόνα 1) όταν ο μέσος όρος των τελευταίων 30 ετών είναι 7 μέχρι τις 20 Αυγούστου. Μέχρι στιγμής 45 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στις ακτές του Ατλαντικού και οι καταστροφές υπολογίζεται ότι έχουν κοστίσει περί τα 6 δις δολάρια.

Εικόνα 1. Μερικές από τις ονομασίες των 14 τροπικών κυκλώνων που έχουν καταγραφεί στον Ατλαντικό Ωκεανό την περίοδο μεταξύ Μαΐου - Αυγούστου 2020. 

Βρισκόμαστε πλέον στην περίοδο που κλιματικά σημειώνονται οι περισσότεροι τροπικοί κυκλώνες και τυφώνες κάθε έτος, και τα προγνωστικά στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται να καταρριφθούν τιμές ρεκόρ τις επόμενες εβδομάδες. Δύο από τα ρεκόρ που αναμένεται να καταρριφθούν την ερχόμενη εβδομάδα 23-30 Αυγούστου 2020 είναι ο μεγαλύτερος αριθμός τροπικών κυκλώνων που πλήττουν τις ηπειρωτικές ΗΠΑ και η παρουσία ταυτόχρονα 2 τυφώνων στον Κόλπο του Μεξικού. Μέχρι τον Σεπτέμβρη ποτέ ξανά από το 1981 δεν έχουν καταγραφεί πάνω από 6 κυκλώνες να φτάνουν στις ακτές των ΗΠΑ, ενώ φέτος ήδη 5 το έχουν καταφέρει και προβλέπονται ακόμη 2 μέχρι τα τέλη Αυγούστου (Εικόνα 2). Επίσης, από το 1933 δεν έχουν εμφανιστεί ξανά ταυτόχρονα 2 τυφώνες στον Κόλπο του Μεξικού, κάτι που μπορεί να προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές.

 Εικόνα 2. Η πρόγνωση της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ (ΝΟΑΑ) για την πιθανότητα (%) η μέση ταχύτητα των ανέμων να ξεπεράσει τα 63 km/h (όριο τροπικών κυκλώνων) κατά τη διάρκεια των τροπικών κυκλώνων Marco και Laura που κατευθύνονται προς τις ΗΠΑ. 

Δροσερές θάλασσες στο Αιγαίο - Θερμό το Ιόνιο 

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Σταύρος Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 20 Αυγούστου 2020, 11:15

Η επικράτηση ενισχυμένου μελτεμιού στο Αιγαίο τις τελευταίες ημέρες έχει ως αποτέλεσμα την υποχώρηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας σε επίπεδα χαμηλότερα σε σχέση με τις φυσιολογικές για την εποχή τιμές. Αντίθετα άνοδο παρουσιάζει η επιφανειακή θερμοκρασία των θαλασσών στο Ιόνιο. Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται η απόκλιση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας από τις φυσιολογικές για την εποχή τιμές την Τετάρτη 19 Αυγούστου 2020.

Αντίστοιχα, στον ακόλουθο χάρτη αποτυπώνονται οι τιμές της επιφανειακής θερμοκρασίας των θαλασσών την Τετάρτη 19 Αυγούστου 2020, όπου παρατηρούμε την εντυπωσιακή διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ Αιγαίου (22-24 C στο Ανατολικό Αιγαίο) και Ιονίου (27-28 C στις ακτές της Δυτικής Πελοποννήσου) η οποία φτάνει έως και τους 6 βαθμούς.

Στο meteo.gr λαμβάνουμε καθημερινά δορυφορικές μετρήσεις της θερμοκρασίας επιφάνειας της θάλασσας από δορυφόρους πολικής τροχιάς και μπορείτε να βλέπετε τους σχετικούς χάρτες πατώντας εδώ. 

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία οι ισχυροί βόρειοι άνεμοι στο Αιγαίο θα συνεχιστούν τουλάχιστον έως και τις αρχές της νέας εβδομάδας.

Πλημμύρες στην Εύβοια 9 Αυγούστου 2020:
Ενημερωτικό δελτίο για τα επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα

Την Τρίτη 18/08 δημοσιεύθηκαν τα επιστημονικά και τεχνικά αποτελέσματα και δεδομένα που αφορούν στις πλημμύρες που έπληξαν περιοχές της Εύβοιας στις 9 Αυγούστου 2020 και προέκυψαν στο πλαίσιο επιστημονικής αποστολής, με τη συμμετοχή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και σε συνεργασία με την Επιχειρησιακή Μονάδα METEO του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και την επιστημονική ομάδα του Τμήματος Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τα αποτελέσματα της μελέτης παρουσιάζονται στο εκτενές ενημερωτικό δελτίο που μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

35 βαθμοί και άνεμοι έως 93 km/h την Τρίτη 18/08 

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τρίτη 18 Αυγούστου 2020, 16:30

Σχετικά υψηλές κατά τόπους μέγιστες θερμοκρασίες επικράτησαν τις μεσημεριανές ώρες της Τρίτης 18/08 με τον υδράργυρο να φτάνει στην Κρήτη έως τους 35 βαθμούς Κελσίου. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στη χώρα σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Παράλληλα, παρά τη μικρή εξασθένηση που παρουσίασε το μελτέμι στο Αιγαίο, διατηρήθηκε γενικά ενισχυμένο με τις ριπές του ανέμου στoν Άγιο Ιωάννη - Πόρτο Τήνου να φτάνουν τα 93 km/h. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές του ανέμου έως τις 16:30 το απόγευμα.

Ξεπέρασε τα 100 km/h το μελτέμι στο Αιγαίο τη Δευτέρα 17/08 

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 17 Αυγούστου 2020, 17:30

Πολύ ενισχυμένο μελτέμι πνέει στο Αιγαίο τη Δευτέρα 17 Αυγούστου 2020, με τις ριπές του ανέμου στoν Άγιο Ιωάννη - Πόρτο Τήνου να φτάνουν τα 103 km/h. Στον παρακάτω Πίνακα παρουσιάζονται οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές του ανέμου έως τις 17:30 το απόγευμα, όπως κατεγράφησαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Αστικές πυρκαγιές στην Αθήνα - 15 Αυγούστου 2020

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 16 Αυγούστου 2020, 20:45

Το Σάββατο 15 Αυγούστου 2020 εκδηλώθηκε μεγάλη πυρκαγιά σε εργοστάσιο ανακυκλώσιμων ειδών στη Μεταμόρφωση Αττικής λίγο μετά τις 06:35. Περίπου 8 ώρες αργότερα (14:30) εκδηλώθηκε και δεύτερη πυρκαγιά στον αστικό ιστό της Αθήνας όπως φαίνεται στο βίντεο με εικόνες από την κάμερα καιρού στη Νίκαια, η οποία δεν ήταν εμφανώς ορατή στο βίντεο που δημοσιεύσαμε νωρίτερα από την κάμερα καιρού της Πεντέλης.

Εικόνες και μοντελοποίηση της διασποράς καπνού της πυρκαγιάς στη Μεταμόρφωση Αττικής - 15/08/2020

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 16 Αυγούστου 2020, 12:00

Στο βίντεο παρουσιάζονται εικόνες από την κάμερα καιρού στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στην Πεντέλη κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς στο εργοστάσιο ανακύκλωσης υλικών στη Μεταμόρφωση Αττικής το Σάββατο 15 Αυγούστου 2020. Επιπλέον, μέσω μοντελοποίησης της διασποράς του καπνού από αριθμητικό μοντέλο έχουμε εποπτική εικόνα της συγκέντρωσης και της πορείας των αερολυμάτων που απελευθερώθηκαν κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς.
Η πυρκαγιά το πρωί της Κυριακής 16 Αυγούστου έχει μειωθεί σε ένταση και έκταση αλλά συνεχίζει να απελευθερώνει επικίνδυνα αερολύματα στην Αθήνα.

Η διασπορά του καπνού από την πυρκαγιά στο εργοστάσιο ανακύκλωσης στη Μεταμόρφωση Αττικής

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος, Θ. Γιάνναρος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 15 Αυγούστου 2020, 20:15

Το νέφος της πυρκαγιάς που ξέσπασε λίγο πριν τις 07:00 το πρωί του Σαββάτου 15/08 σε εργοστάσιο ανακύκλωσης πλαστικών επί της οδού Σωρού στη Μεταμόρφωση Αττικής σκέπασε μεγάλο μέρος της Αττικής μέχρι τις απογευματινές ώρες. Στο παρακάτω γράφημα παρουσιάζουμε μια πρώτη προσέγγιση του παράγοντα αραίωσης (δείκτης για τη συγκέντρωση ρύπων στην ατμόσφαιρα) από αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης για τα πρώτα 100μ ύψος από το έδαφος. Αμέσως μετά την έναρξη της πυρκαγιάς μεταξύ 06:45-07:45 βλέπουμε ότι το κέντρο της Αθήνας δέχθηκε μεγάλες ποσότητες αερολυμάτων (κίτρινες και μπλε αποχρώσεις), ενώ στη συνέχεια μέχρι το μεσημέρι και τα νότια προάστια της Αθήνας είχαν σκεπαστεί από το πυκνό νέφος. Τις απογευματινές ώρες οι ελαφρώς ενισχυμένοι βόρειοι άνεμοι μείωσαν τη συγκέντρωση του καπνού και παρατηρείται στροφή του πλουμίου προς τα δυτικά προάστια της Αθήνας. Η πυρκαγιά αργά το απόγευμα του Σαββάτου έχει τεθεί υπό έλεγχο και η συγκέντρωση καπνού έχει μειωθεί σημαντικά, παραμένουν όμως αυξημένες ποσότητες καπνού στην κατώτερη ατμόσφαιρα δυτικά της Αθήνας. 

Η φωτιά στο εργοστάσιο ανακύκλωσης όπως φαίνεται από την Πεντέλη

Φωτιά ξέσπασε νωρίς το πρωί του Σαββάτου 15/08 σε εργοστάσιο ανακύκλωσης πλαστικών, επί της οδού Σώρου, στη Μεταμόρφωση Αττικής. Στην παρακάτω φωτογραφία (κλικ για μεγέθυνση) βλέπουμε τον καπνό από τη φωτιά όπως διακρίνεται από τις κάμερες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/Meteo.gr στην Πεντέλη.

Ισχυρές καταιγίδες στη Βόρεια Ελλάδα το Δεκαπενταύγουστο - Υψηλές θερμοκρασίες στην υπόλοιπη χώρα

Σύνταξη Άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Σταύρος Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 15 Αυγούστου 2020, 08:45

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, το Σάββατο 15/08 τοπικά ισχυρές καταιγίδες θα εκδηλωθούν κατά τόπους στη Βόρεια Ελλάδα. Τα φαινόμενα που σε ορισμένες περιπτώσεις θα συνοδεύονται από πολύ ενισχυμένους ανέμους και ενδεχομένως χαλαζοπτώσεις, αργά το βράδυ θα περιοριστούν στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται τα εκτιμώμενα αθροιστικά ύψη βροχόπτωσης έως και τις βραδινές ώρες του Σαββάτου, και επισημαίνονται οι περιοχές όπου εκτιμάται ότι θα εκδηλωθούν τα εντονότερα φαινόμενα.

Στην υπόλοιπη χώρα σποραδικές καταιγίδες θα εκδηλωθούν σε ορεινά ηπειρωτικά τμήματα, ωστόσο το κύριο χαρακτηριστικό του καιρού θα είναι οι υψηλές θερμοκρασίες που τοπικά θα ξεπεράσουν τους 37 βαθμούς. Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται οι μέγιστες θερμοκρασίες που προβλέπεται να επικρατήσουν τις μεσημεριανές ώρες του Σαββάτου στη χώρα.

Στους 36-38 βαθμούς ο υδράργυρος την Παρασκευή

Σύνταξη/επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 14 Αυγούστου 2020, 18:30

Σε υψηλά επίπεδα, ανήλθαν οι μέγιστες θερμοκρασίες τις μεσημεριανές ώρες της Παρασκευής 14/08 σε αρκετές περιοχές της χώρας, και ιδιαίτερα στα δυτικά και νότια ηπειρωτικά όπου ο υδράργυρος έφτασε στους 36-38 βαθμούς Κελσίου. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στη χώρα σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Υψηλές κατά τόπους θερμοκρασίες την Παρασκευή 14/08

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 14 Αυγούστου 2020, 09:45

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να επικρατήσουν κατά τόπους την Παρασκευή 14/08. Όπως φαίνεται στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί οι υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες θα εντοπίζονται στις πεδιάδες της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας, στην Ήπειρο, στην Πελοπόννησο και στη Ρόδο.

Πλησίασε τους 38 βαθμούς ο υδράργυρος την Πέμπτη 13 Αυγούστου

Σύνταξη/επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη 13 Αυγούστου 2020, 19:15

Σε υψηλά επίπεδα, ανήλθαν οι μέγιστες θερμοκρασίες τις μεσημεριανές ώρες της Πέμπτης 13/08 σχεδόν στο σύνολο της χώρας, με τη μεγαλύτερη τιμή να καταγράφεται στη Σπάρτη όπου ο υδράργυρος έφτασε στους 37,9 βαθμούς. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στη χώρα σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Αμετάβλητη η θερμοκρασία την Πέμπτη 13 και την Παρασκευή 14 Αυγούστου 2020 - Μελτέμι στο Αιγαίο

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 12/08/2020, 20:30

Η ατμοσφαιρική κυκλοφορία στην Ευρώπη θα συνεχίσει να ευνοεί τη μεταφορά θερμών αερίων μαζών από τη Βόρεια Αφρική προς τη χώρα μας την Πέμπτη 13/08 και την Παρασκευή 14/08, με τη θερμοκρασία να παραμένει σχεδόν αμετάβλητη. Ο προγνωστικός Χάρτης 1 δείχνει ότι όλη η λεκάνη της Μεσογείου θα επηρεάζεται από υψηλές θερμοκρασίες που κυμαίνοται ελαφρώς πάνω από τις φυσιολογικές για την εποχή τιμές. Τις απογευματινές ώρες θα σημειώνονται τοπικές βροχές και καταιγίδες μικρής διάρκειας στα ορεινά. 

Χάρτης 1. Προγνωστικός χάρτης θερμοκρασίας σε ύψος περίπου 1500μ (επίπεδο μελέτης αερίων μαζών) για την Παρασκευή 14 Αυγούστου 2020. 

Παράλληλα το μελτέμι στο Αιγαίο Πέλαγος θα συνεχίσει να πνέει ενισχυμένο, φτάνοντας τοπικά τα 7 Μποφόρ στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα(Χάρτης 2). Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία της Τετάρτης 12/08, το Σάββατο 15 Αυγούστου η χώρα μας θα επηρεαστεί από μια ατμοσφαιρική διαταραχή προερχόμενη από τα Βόρεια Βαλκάνια και θα οδηγήσει σε αστάθεια στη Βόρεια Ελλάδα, με τοπικές απογευματινές καταιγίδες. Περισσότερες λεπτομέρειες θα ακολουθήσουν σε νεότερες ανακοινώσεις. 

Χάρτης 2. Προγνωστικός χάρτης ταχύτητας και διεύθυνσης ανέμου (λευκά βέλη) και ατμοσφαιρικής πίεσης στη μέση στάθμη της θάλασσας (μαύρες καμπύλες) για την Παρασκευή 14 Αυγούστου 2020

50.000 κεραυνοί στην Ευρώπη την Τρίτη 11 Αυγούστου 2020

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 11/08/2020, 19:30

Το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Ευρώπης δέχθηκε καταιγίδες μικρής ή μεγάλης διάρκειας τις απογευματινές ώρες της Τρίτης 11/08. Προβλήματα προκάλεσαν οι χαλαζοπτώσεις σε αρκετές περιοχές της Γερμανίας, ενώ πλημμυρικά φαινόμενα αναφέρονται σε περιοχές της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Σλοβακίας. Την ίδια ώρα, κύμα καύσωνα πλήττει τη Δυτική Ευρώπη όπου τοπικά οι καταιγίδες μείωσαν τη θερμοκρασία έως και κατά 15°C σε λίγα λεπτά της ώρας (πχ. Παρίσι). 

Το σύστημα ανίχνευσης κεραυνικής δραστηριότητας "ZEUS" του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr κατέγραψε περί τους 50.000 κεραυνούς στην Ευρώπη και τη Μικρά Ασία έως τις 19:30 ώρα Ελλάδας την Τρίτη 11/08. Και στη χώρα μας εκδηλώθηκαν καταιγίδες στη Βορειοδυτική Ελλάδα όπως μπορείτε να δείτε στον χάρτη που ακολουθεί, χωρίς να προκαλέσουν προβλήματα. Μπορείτε να παρακολουθείτε ζωντανά την κεραυνική δραστηριότητα σε Ελλάδα και Ευρώπη από την ιστοσελίδα του meteo.gr πατώντας εδώ. 

Οι χρωματιστές κουκίδες δείχνουν τις καταγραφές ηλεκτρικών εκκενώσεων από το σύστημα ανίχνευσης κεραυνικής δραστηριότητας "ZEUS", η πλειοψηφία των οποίων είναι κεραυνοί. 

Έξι ερωτήματα με αφορμή τη φονική κακοκαιρία στην Εύβοια

Σύνταξη άρθρου: Κ. Λαγουβάρδος, B. Κοτρώνη

ΕΑΑ – Πεντέλη, Δευτέρα 10 Αυγούστου 2020

• Τα φαινόμενα στην Εύβοια συνδέονταν με την κακοκαιρία «Θάλεια»;

Ναι. Η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, από την Τετάρτη 05/08, έδωσε το όνομα «Θάλεια» στην επερχόμενη κακοκαιρία ώστε να τονίσει την επικινδυνότητα της κατάστασης. Από τη πρώτη μέρα της κακοκαιρίας (05/08) σημειώθηκαν  πολλά προβλήματα στην βορειοδυτική Ελλάδα αλλά και στην κεντρική Μακεδονία, ενώ την Παρασκευή 07/08 σημειώθηκαν πλημμυρικά επεισόδια στο Λαγκαδά. Το Σάββατο 08/08 σημειώθηκε έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα με μεγάλα ύψη βροχής σε πολλές περιοχές της χώρας, με αποκορύφωμα βέβαια την τελευταία φάση της «Θάλειας» με τη φονική κακοκαιρία που ξεκίνησε τις βραδινές ώρες του Σαββάτου και συνεχίστηκε μέχρι τις πρωινές ώρες της Κυριακής στην Εύβοια.

• Ήταν το φαινόμενο ακραίο;

Ναι ήταν ακραίο. Ο μετεωρολογικός σταθμός του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στη Στενή Ευβοίας κατέγραφε 297 χιλιοστά βροχής μέσα σε 8 ώρες. Παρόμοια ύψη βροχής σε διαστήματα μικρότερα της μιας ημέρας στο παρελθόν δίνονται ενδεικτικά στον πίνακα που ακολουθεί:

• Ήταν το φαινόμενο προβλέψιμο; 

Ναι σε μεγάλο βαθμό. Οι μετεωρολογικές προγνώσεις, οι οποίες βασίζονται στη χρήση εξειδικευμένων μετεωρολογικών μοντέλων, προέβλεπαν για αργά το βράδυ του Σαββάτου και τις πρωϊνές ώρες της Κυριακής μεγάλα ύψη βροχής στην Ανατολική Στερεά και την Εύβοια. Σε αυτό συνηγορούσε όχι μόνο το προβλεπόμενο ύψος βροχής αλλά και η ανάλυση εξειδικευμένων προγνωστικών χαρτών οι οποίοι προέβλεπαν τη σύγκλιση πολύ υγρών αερίων μαζών με το έντονο ανάγλυφο της Εύβοιας. Η μετεωρολογική κατάσταση επομένως ήταν ενδεικτική για έντονα φαινόμενα στην περιοχή, δεδομένης και της δυναμικής του συστήματος τις προηγούμενες ημέρες σε άλλες περιοχές της χώρας.

• Είναι πάντα εύκολο να προβλέψουμε το ακριβές ύψος βροχής σε μία περιοχή;

Όχι δυστυχώς. Βέβαια τα μετεωρολογικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται επιχειρησιακά δίνουν, μεταξύ άλλων, την ένδειξη ισχυρών βροχών, του ύψους βροχής καθώς και  της αναμενόμενης αστάθειας σε πολλές περιοχές αλλά προφανώς δεν μπορούν να προβλέψουν πάντα με ακρίβεια το ύψος βροχής. Συχνά δε, για τα μεγάλα ύψη βροχής η υποεκτίμηση από τα μετεωρολογικά μοντέλα είναι γνωστή από τους μετεωρολόγους, οι οποίοι συνυπολογίζουν τη συμπεριφορά αυτή για την έκδοση σχετικών προειδοποιήσεων.

• Έχουμε άλλα εργαλεία για την παρακολούθηση των έντονων καιρικών φαινομένων;

Ναι και πολλά. Δεδομένης της ύπαρξης πρόγνωσης/ειδοποίησης για επερχόμενα καιρικά φαινόμενα σε μια περιοχή, εκκινεί η φάση της παρακολούθησης/παρατήρησης ώστε να δούμε αν εξελίσσεται η κακοκαιρία σύμφωνα με την πρόγνωση. Η ανάλυση δεδομένων από μετεωρολογικούς δορυφόρους,  από δίκτυα καταγραφής κεραυνών και κυρίως από μετεωρολογικά ραντάρ και αυτόματους μετεωρολογικούς σταθμούς στο έδαφος είναι απολύτως απαραίτητη για την παρακολούθηση της εξέλιξης μιας κακοκαιρίας  και την εκτίμηση της πραγματικής της έντασης. Η κατάλληλη επεξεργασία των μετρήσεων αυτών από τους επιστήμονες-μετεωρολόγους δίνει την προστιθέμενη αξία στην πληροφορία ώστε  αυτή να φτάσει στη συνέχεια  στις τοπικές αρχές αλλά και στους πολίτες.

Δορυφορική εικόνα που λάβαμε και επεξεργαστήκαμε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr στις 07:15 το πρωί της Κυριακής 9 Αυγούστου 2020. Με αποχρώσεις του πορτοκαλί και κόκκινου διακρίνεται η καταστροφική υπερκύτταρη καταιγίδα στην Ανατολική Στερεά.

• Και πως πρέπει να παρέχονται οι πληροφορίες αυτές στις Αρχές και τους πολίτες;

Μέσω  ενός ολοκληρωμένου συστήματος συλλογής των πληροφοριών και της μετάδοσής τους τόσο προς την Πολιτεία όσο και προς τους πολίτες. Απαιτείται όμως η αρχική επένδυση σε επιστημονικά όργανα (σταθμούς και μετεωρολογικά ραντάρ) καθώς και η ανάπτυξη διαδικασιών παραγωγής εξειδικευμένων ειδοποιήσεων, πάντα σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς (Περιφέρειες, Δήμους) και στη συνέχεια μετάδοση της πληροφορίας αυτής στους πολίτες (πχ. μέσω εφαρμογών σε κινητά τηλέφωνα). Αυτό ισχύει όχι μόνο για τις πλημμύρες αλλά σε περιπτώσεις με ισχυρούς ανέμους, χαμηλές ή υψηλές θερμοκρασίες υψηλές, καθώς και σε περιπτώσεις δασικών πυρκαγιών.

Η προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών είναι μια συλλογική προσπάθεια στην οποία όλοι, επιστήμονες, επιχειρησιακοί φορείς και τοπικές αρχές πρέπει να συμμετέχουν. Αξιοποιώντας την επιστημονική γνώση σώζουμε ζωές.